Dalgalar aslında hayatımızın rutini, denizde olduğumuz sürece dalgalar olur. Ekonomik değişimler, duygusal iniş çıkışlar, fizikler rahatsızlıklar hayatımızdaki dalgalanmalar aslında bir bakıma. Bu değişimler denizdeki dalga gibidir, hiçbir zaman bitmez. Sakinler, yükselir ama bitmez. Teknedeyken dalgalara göre ayarlarız yolculuğumuzu. Sakin sularda mı yelken açmak istiyoruz yoksa dalgalara karşı mı ? Teknenin kaptanı yelken açmadan önce bilir, dalgalar oradadır. Bazen sakin bazen hiddetlidir ve hepsi denize dairdir.
Dalgalara odaklanmakla tekneni bilmek arasında anlamlı bir ilişki olduğunu düşünüyorum. Teknene ne kadar güvenirsen dalgalara atfettiğin önem azalır. Bu demek değildir ki dalgalar hayatımızda önemli değildir. Dalgalara göre yelken açarız, demir atarız. Nihai amacımız alabora olmamaktır. Denizdeki tehlikeleri göz ardı etmemiz lazım. Dikkat çekmek istediğim nokta dalgalar her zaman olacaktır, önemli olan biz teknemizİ ne kadar biliyoruz. Demir atacağımız zamanı ya da yelken açacağımız zamanı biliyor muyuz ? Aksi takdirde dalgalar ve sert rüzgar bizim her zaman korkulu rüyamız olucaktır. İnsan bilmediğinden daha çok korkar. Ama bilirsek dalgaların davranışlarını, türlerini bizim için bir avantaja ve emniyete dönüşebilir. Belliyse gideceğimiz yön sert rüzgarlar yaverimiz olur.
Kaptan dalgalarla boğuşmadan önce teknesiyle ilgilenir. Bir gün dalga boyları yükselirse ya da daha güçlü rüzgarlarla karşılaşırsa teknesiyle ne yapabilir ? Teknesinin yelkenleri sağlam mıdır ? Delikler var mıdır yelkeninde ? Şayet delik varsa yelkeninde sert rüzgarlara karşı yelkenini sıkması ye de gevşetmesi çok bir anlam ifade etmez. Tekne denizdeyse alaboralara, fırtınalara gebedir. Bu yüzden kaptan karış karış bilmelidir teknesini.
Dalgaları bilmek onlara karşı önlem almak önemli tabiki ama dalgalardan önce odaklanmamız gereken teknemizdir, teknemizden önce ise kaptanımızdır. Dalgalara karşı önlem alan da, teknenin eksiğini gediğini bilen de kaptandır.
Zaman zaman insanlar dalgalara ve teknelere çok fazla anlam yükleyebiliyor. Halbuki dalgalar ne kadar hiddetli olursa olsun, hangi tekneyi kullanırsak kullanalım kaptanın yönetimindedir her şey. Bu dalgada yola çıkılmaz diyen de bu tekneyle bu yola çıkılmaz diyen de kaptandır. Kaptan bilirse kendini, demir atacağı güvenli limanları, dalgalara karşı nasıl yelken açacağını, teknenin eksikliklerini, güvenli bir şekilde yol alabilir. Kendi hayatının kaptanı olamayan ya dalgaların kurbanı olur ya da teknesi sürekli alabora olur.
Bir tesadüfle sonlandırmak istiyorum. Kapital/Kapitalist ve kaptan kelimesinin kökenleri Latince caput, capit- “baş” sözcüğünden türetilmiş. Biri +an-³ ekiyle “şef, önder, kaptan” anlamına gelirken diğeri +alis ekiyle “1. başa ilişkin, başkent, başlık, 2. baş para, sermaye” anlamına gelmektedir. Bir Türk atasözü der ki “Akıl, kişiye sermayedir.”